Turizm çok kültürlü bir iş. Bu yüzden, bir otelde olduğu gibi, çok kültürlü bir şirkette amaçlarda uyum yakalamak oldukça zordur. Eğer otel ve şirket kültürü yaratılmadan sürekli büyünürse, yönetici artık insan değil sermayedir (Ya da bankalar!). Ya da sermayeleşmiş insanlar kitlesidir.
Peki ifls sırası kimde?

Turizmde Kültürle batış örneği

Günümüz dünyasında, üretim yapan firmalarla yalnız satış yapanlar arasındaki temel ayrım da budur: üretimde kararlar sahadan gelen satış ve memnuniyet bilgileri ile yön bulur. Daha kurumsaldır ve şirket kültürü önemsenir. Kısmen oteller de böyledir.

İşte Thomas Cook gibi dev yapıların batmasını sağlayan unsurlar; bir üretim firması gibi, üretim, yönetim, satış ve personel kültürünün oluşmadan büyünmesidir.

Bugün, Türkiye ve Avrupa’da bu kültür olmadan büyüme yarışı büyük oranda sürüyor. Yapılan, bulunabilen en akıllıca iş; parayı, para oyuncuları vasıtasıyla vergi cennetlerinde bir avukatla birlikte tatil yaptırmaktan başka bir şey değil.

Manzara, Thomas Cook’un iflasından bu yana konuşulanları özetlersek daha net görülür:

Thomas Cook aslında neden iflas etti?

-Thomas Cook’ta şirket kültürü yoktu.

-Satın almalarda sinerji kurulamadı; zaten imkansızdı: C&N Touristic AG (Condor & Neckermann) ve İngiliz Thomas Cook’un alınması
-2003 ve 2011 yılları arasında alınan kararlarda hatalar: Airtours, The Cooperative Travel gibi. Mağazalar küçülürken Thomas Cook’da büyüme oldu.

-2011’den sonra çok dikey bir yapıya geçiş ve kontrolü kaybetme: Jet2Holidays’in rekabeti ile müşteri kaybı. Almanya ve İskandinavya’da ekonomik olmayan yönetim.

-Şirketin, Alman işleyiş kültüründen İngiliz kültürüne geçişte başarısız olması

Alman sermayeli yapıya İngiliz bir isim verilmesi hataydı. DNA uyumsuzluğı.

-Hissedarların ve yönetimin sorunlar olduğunu bildiği halde sübjektif davranması.

TUI gibi büyüyordu ancak, TUI içinde markalar daha gerçekçi entegre oldu. Thomas Cook’ta bir yanda İngilizler, diğer yanda Almanlar, diğer yanda İskandinavlar olduğu algılandı.

-Kötü yönetim, yanlış yapılanma ve yanlış satış modelleri. Bardağı taşıran son damla da Jet2Holidays gibi çok farklı ve hızıı büyüyen bir rakibin ortaya çıkmas oldu.

Bu başlıklardan sonra, iflas sırasının kimlerde olduğu gayet açık:

Mesela bugün, İspanya kendini, kişibaşı en çok gelir kazanan ülke sanıyor. Paket turda Avrupa lideri. Onu Türkiye izliyo. İki ülkenin da ortak paydası, net olarak en ucuz tatil ülkesi olmaları mı dersiniz?

Bu örneği firma bazında alırsak, bu günün paket liderlerinde de durum farklı değil. Bunu düşünmeliyiz.