10. Uluslararası Resort Turizm Kongresi’nde konuşan, Hilton Türkiye Müdürü Armin ZERUNYAN ve Er Yatırım Genel Müdürü Ferzan ÇELİKKANAT, otel yatırım ve işletmesinde Covid 19 sürecinde yaşanan değişimlere, yeni yatırım trendlerini anlattı. Uzmanlara göre zor süreç bir yıl daha sürecek ve değişen yatırım eğilimlerini anlamak hayati konumda olacak.
Hilton Türkiye Müdürü Armin Zerunyan, açıklamasında; “Süreç 7-8 ay daha kritik olmaya devam edecek, toparlanma kısa mesafeli seyahatlerle, geleneksek tatil pazarlarında başlar, Türkiye de avantajlı olacak. Bütün gruplar bu süreçte bir çok bilinmezlikle planlarını yenilemek durumunda kaldı. Bazen sert kararlar aldık. Aradaki normalleşme ile nefes alınsa da ardından para bitti ve likidite sorunu büyüdü. Bir çok adımlar atıldı; indirimler, ertelemeler, iptaller, işten çıkarmalar… Maaşlar için bankalardan krediler alındı. KÇÖ gibi konular bizi rahatlattı. Anladık ki devlet desteği çok önemli oldu, umut verdi.”dedi.
Neler kalıcı olacak?
Konaklamanın önünde hala çetin bir süreç olduğunun da altını çizen Armin Zerunyan, aşının yaygınlaşmasını en yakın umut olarak tarif ederken, yapılmakta olan plan değişiklikleri, esnek çalışma gibi konuların da bir süre daha devam edeceğini söyledi.
Öte yandan bazı şeylerin uzun vadede kalıcı hale geleceğini de vurgulayan Armin Zerunyan, “Aşı gelişmiş ve yaygınlaşmış olsa da hijyen koşul ve kuralları gibi uygulamalar kalıcı olacak. Güveni sağlamak zaman alacak. Öte yandan bütçelerde toparlanma talep artsa dahi zaman alacak. İlginçtir pandemi sürecinde herkes gerilerken lüks ve lokasyonu, imkanları rahat olan tesisler kazanabildi. Bu da kalıcı olacak gibi.”dedi.
Otel yatırımlarında gerekli olan ne?
Er Yatırım Genel Müdürü Ferzan Çelikkanat da otel yatırımlarındaki finansman modellerinin sağlıklılık durumuna eğildi. Son dönemdeki krizlerin, adeta turizm sektörünün yaşam tarzı haline de geldiğine işaret eden Ferzan Çelikkanat, “Doğru finansman ve doğru planlamalarla turizm yatırımları mantıklı hale gelir”dedi.
Türkiye’deki yatırım ve finansman maliyet yapısının realist olmadığını ve çok yüksek seyrettiğini de vurgulayan Ferzan Çelikkanat, “Soruyorlar, bu koşullarda hala otel yatırımlarına ihtiyaç var mı diye. Aslında doğru konum ve hikaye ve doğru zamanlama ile otel yapılabilir. Biz bu mantıkla yapıyoruz”dedi.
Orta ölçekli, marka odaklı iş otellerinin bu koşullarda en karlı alan olduğuna da dkkat çeken Ferzan Çelikkanat, yatırım iştahının ülke bazına yayılması için, makro planların da yapılması gerektiğini vurgulayarak, “Önümüzü gösteren bir finansman modeli olursa yatıırmlar yükselir. Diğer yandan pandemi koşullarında finansman sağlayamadık. Bu konunun da mücbir nedenler içine alınması, destek sağlanması gerekir”dedi.
Özkaynak finansman modeli nedir?
Türkiye’de resort yatırımlarına inanmadığını da söyleyen Ferzan Çelikkanat, “Bundan sonra, özkaynak finansman modeliniz varsa, arsa maliyet sorunu aşılmışsa, 3 ve 4 yıldızlı yatırımları çok daha yapılabilir görüyorum. Dünyanın lüks marka devleri de buna yöneldi. Yoksa gayrimenkul yatırım değeri le geri dönüş çok uzayacaktır. Düşük fiyatlarla geri dönüş 20 yıla kadar çıkar. Artık otellere yüklenen devasa blokların satışa ve geri dönüşüme katkısı kalmamıştır”dedi.